Weg, kerstsfeer: er waait een ijzig kille wind op de winkelvloer en aan de onderhandelingstafels. De stemming zit beneden het vriespunt. Hoe dat komt? Filet Pur bericht exclusief vanuit de catacomben van de foodretail…
Waar is die kletskassa?
“Kom zeker op tijd, want als er veel volk opdaagt gaan we mogelijk al vroeger open”, verwittigde de persuitnodiging. Dat was een beetje optimistisch. Er wás volk, maar een overrompeling werd het niet. Antwerpenaren zijn wat gewend natuurlijk, op winkelgebied. Al moeten we toegeven: een mooie stadswinkel is die nieuwe Jumbo City wel. Warme inrichting, rijk aanbod food to go, hoofdrol voor de verskeuken. Géén kletskassa echter, wel een batterij zelfbedieningscheck-outs. Wie wil lullen, kan terecht in Den Engel op de Grote Markt.
Kortom, het Gele Gevaar pakt uit. En dat op een toplocatie, waar dagelijks een onafgebroken stroom van hongerige shoppers voorbijkomt, op weg van het Centraal Station naar de Meir. Ja, dat mocht wat kosten, van Frits. Toch is dit slechts een test voor de stadswinkelformule: van een uitrol wil de retailer nog niet weten. Het is zo al moeilijk genoeg om er 15 per jaar te openen. Gemeenteambtenaren en buren doen lastig, in een al verzadigd supermarktlandschap. Maar dat geldt voor élke supermarktketen, uiteraard.
Geen Aldi van den Aldi
Het was niet de enige opgemerkte winkelopening deze week. We kregen namelijk ook een rondleiding in de gloednieuwe Aldi in Herenthout. En dat is voorwaar geen Aldi van den Aldi, om het zo te zeggen. De retailer zet de toon met een heuse versmarkt aan de inkom, en verder hebben ze zowat alle vertrouwde afdelingen van plaats veranderd om de loyale shoppers in opperste verwarring te brengen – euh, ik bedoel, om het winkelen nog makkelijker te maken.
Bon, tegenwoordig opent zowat élke supermarkt – de marktleider uitgezonderd – met de afdeling groenten en fruit, dus schokkend kan je deze make-over bezwaarlijk noemen. Van Aldi verwacht je nu eenmaal geen revoluties, de prijsvechter is eerder van de rustige vastheid. Maar het idee om de logica van de onlangs bekroonde folder door te trekken op de winkelvloer, is lang niet dom. Overigens, ondanks lastige gemeentebesturen opent de discounter volgend jaar toch alweer vijf nieuwe winkels. Dat is niet niks, voor een keten die toch al overal zit.
Weg, sfeer en gezelligheid
Qua sfeer en gezelligheid zijn het ondanks de alomtegenwoordige kerstlichtjes geen topweken in de foodretail, het mag gezegd. De winkelmedewerkers zijn moe en gefrustreerd. De ploegen zijn onderbemand door ziekteverzuim en quarantaines, en dat in een drukke periode met klanten die almaar vaker hun irritatie de vrije loop laten omdat ze het allemaal kotsbeu zijn. Tja, wie niet? En dan moeten ze nog de hele maand tien keer per dag Mariah Carey horen kwelen ook. Er zijn grenzen.
Maandag hielden de vakbonden daarom enkele winkels van Delhaize en Albert Heijn dicht. De klachten zijn exact dezelfde als bij al die andere supermarkten waar de afgelopen maanden stakingen uitbraken: onderbezetting, manke werkorganisatie en teveel tijdelijke krachten. De daders hebben beterschap beloofd. Intussen vraagt ook handelsfederatie Comeos dringend maatregelen om de dreigende personeelstekorten op te vangen. Dat zal dan toch ook met tijdelijke krachten moeten.
Wonderlijke wereld
Tja, staken is nu eenmaal een recht. Mensen die België graag een apenland noemen, verwijs ik in deze naar het gidsland aan de overzijde van de Grote Plas. In de VS weten ze tenminste hoe je die piketten aanpakt: bij Kellogg’s bonjouren ze gewoonweg 1400 stakende medewerkers op straat, met een geweldige schop onder hun kont, zo vlak voor de kerstdagen. Voilà. Staking voorbij. En wat had je gedacht? Nadat het nieuws bekend raakte, ging de beurskoers omhoog. Wonderlijke wereld.
Ook de jaarlijkse gesprekken tussen de foodretailers en hun leveranciers verlopen dit jaar iets minder hartelijk dan gewoonlijk, dat had u al begrepen. En niet alleen bij ons. In Duitsland gaat het pas écht hard tegen hard: daar knikkert marktleider Edeka koudweg het vollédige PepsiCo-assortiment uit de rekken. Geen half werk daar, van Deutsche Gründlichkeit gesproken. Ook de helft van het gamma L’Oréal geniet van een boycot. Lef hebben ze wel.
Robin Hood
Het is – wat hadden we gedacht – niemand minder dan Gianluigi Ferrari die daar achter zit, de zelfverklaarde Robin Hood van de retail. De man die zijn onderhandelingstechnieken op punt stelde bij retailalliantie AgeCore, onder goedkeurend geknik van Colruyt, tilt nu de ‘mes-op-de-keel’-aanpak naar ongeziene hoogten bij inkoopverbond Epic Partners. Dat ze het maar niet wagen om het woord ‘prijsverhoging’ uit te spreken, die verwende multinationals. Wat denken ze wel!
Altijd leuk, dat soort oorlogsverslaggeving, en goed voor de clicks ook. Met woorden als ‘ruzie’, ‘boycot’ of ‘krachtmeting’ verlekker je de op sensatie beluste lezer immers. Maar aan de Edingensesteenweg in Halle zat er intussen iemand zijn kas op te vreten dat het een aard had, al sinds de eerste berichten over enkele ontbrekende Nutellapotten in de winkelrekken. En toen werd het nog erger: de spreekwoordelijke druppel die de emmer deed overlopen, was een artikel in de doorgaans ernstige zakenkrant De Tijd, dat een eerder karikaturaal beeld ophing van de lopende negotiaties.
Afpersing en intimidatie
Nu ja, artikel? Een hoop verzonnen nonsens door elkaar gegooid, gevoed door ‘anonieme bronnen’ uit de FMCG-wereld, die zich maar wát graag eens goed lieten gaan. U kent het riedeltje intussen wel: verhalen over afpersing en intimidatie, scheldpartijen, psychologische oorlogsvoering en niets ontziende boycotacties. Maar daarmee trap je dus op de ziel van de directie op de site Wilgenveld. En dat doe je beter niet. Het moest maar eens gedaan zijn met die framing over machtsmisbruik. De man kon zich niet meer houden, en greep de telefoon.
Aan de andere kant van de lijn vond hij meteen een luisterend oor: “Wat kan ik voor u doen, meneer Hofman? Een reactie, meneer Hofman? Nu meteen, meneer Hofman? Vanzelfsprekend, meneer Hofman. Ik zorg ervoor, meneer Hofman. Altijd tot uw dienst, meneer Hofman!” Hey, als de nummer twee van Colruyt Group in de rats zit, dan wéét hij dat hij altijd mag komen uithuilen op de sterke schouders van de captain of retail, immers de steun en toeverlaat van alle goed menende retailers in de Benelux.
Duimschroeven aangedraaid
En zo komt het dus dat de topman alle ruimte kreeg om zijn kant van het verhaal te doen: in Halle verlopen de gesprekken immers “pittig, maar respectvol”. Keyaccountmanagers krijgen er wel degelijk eerst een kopje koffie, vooraleer hen vriendelijk de duimschroeven worden aangedraaid. Dit alles met slechts één perspectief voor ogen: het belang van de consument, die de dupe dreigt te worden van oneigenlijke tariefverhogingen. Want de retailer ziet “grote en onverklaarbare verschillen tussen producenten van gelijkaardige producten.” Bovendien: als straks de energieprijzen weer dalen, wil Halle dat ook in de tarieven terugzien. Helder.
Wat een simpel telefoontje toch kan doen, nietwaar? Als dit verhaal ons één les leert, dan is het deze wel: ieder z’n vak. Dat die zalmroze gazet zich maar aan de harde cijfers houdt. Karikaturen laat je beter over aan Filet Pur. En verkopen, dat is dan weer het kolfje naar de hand van onze Grote Roerganger, die het immers niet kon laten om de operationeel directeur toch nog even te attenderen op een andere belangrijke kwestie: “À propos meneer Hofman, die bestelling van ons mooie nieuwe boek, The Future of Food, die mag ik hierbij toch bevestigen?” Tot volgende week!
Elke vrijdag een overzicht van het FMCG-nieuws in uw mailbox? Meld u hier aan voor onze gratis RetailDetail Food Newsletter.
