De Belgische voedingsindustrie werd in 2020 stevig getroffen door het coronavirus, maar toont zich weerbaar. Voor dit jaar zet de sector zijn hoop onder andere op een snelle heropening van de horeca.
Dalende export
De omzet van de Belgische voedingsindustrie daalde in 2020 met 1,7% tot 54,4 miljard euro, meldt sectorfederatie Fevia. Het eerste kwartaal was met een groei van zowat 7% nog uitstekend, maar daarna volgde een sterke terugval. “De daling bedroeg -4,3% voor de laatste drie kwartalen”, zegt economisch adviseur Carole Dembour. “De drankensector werd het zwaarst getroffen met een productiedaling van wel 18%, te verklaren door een sterkere afhankelijkheid van de horeca.” De mooie groei die de sector in 2019 kon boeken, werd in 2020 volledig teniet gedaan.
Ook de export daalde, met 1,9% tot 26,7 miljard euro. Er waren wel grote verschillen per markt: aan het zwaar getroffen Italië verkocht de Belgische voedingsindustrie 11% minder, naar Frankrijk daalde de export met 4%. De export naar de Verenigde Staten kende een sterke terugval in het tweede en derde kwartaal, maar toonde daarna al herstel. Over het jaar bedroeg de daling zowat 5%. De export naar China groeide dan weer met 15%.
Drie remedies
De sector werd dus hard getroffen, maar niet geveld, stelt CEO Bart Buysse van Fevia. “Dank zij de steunmaatregelen van de overheid en ons #ReverseTheCurve herstelplan, kwam de sector niet op intensive care terecht. De tewerkstelling bleef op peil en ondanks een daling met 3,7% blijft de voedingsindustrie met 1,7 miljard euro de grootste industriële investeerder.”
Om de zieke voedingssector weer te genezen ziet Fevia drie remedies. Belangrijk is een heropening van de horeca en de eventsector met de nodige steunmaatregelen, ook voor de toeleveranciers. Ook vraagt de sector om de loonkosten- en energiekostenhandicap verder weg te werken. Grensaankopen stegen na het heropenen van de grenzen immers weer onmiddellijk tot het oude niveau, omdat voeding in België duurder is dan in de buurlanden. Een derde remedie om de sector naar de toekomst toe gezond te houden, is door te investeren in digitale transformatie en circulair ondernemen.
Naast corona is er ook de impact van de brexit: bijna de helft van de voedingsbedrijven ziet een lichte tot sterke omzetdaling. Exporteren naar Groot-Brittannië wordt complexer, vergt meer formaliteiten en veroorzaakt onzekerheid. Vanaf oktober zullen bovendien gezondheidscertificaten nodig zijn voor bepaalde producten, maar het is wachten op de concrete uitwerking. Vanaf 2022 zal men minder soepelheid aan de dag leggen aan de grenzen. Fevia vreest dan ook dat op termijn het gelijke speelveld zal wegvallen en dat Britse bedrijven concurrentievoordelen zullen genieten.
