Tegen de grenzen van de Belgische groei
Dat Colruyt zich sterker Europees wil gaan verankeren en graag een internationaal samenwerkingsverbond naar zich toe trekt (de hoofdzetel van CORE wordt Brussel), mag niet verwonderlijk heten. In het huidige Belgische landschap begint de Colruyt-formule immers stilaan tegen zijn grenzen aan te lopen: de softdiscounter ziet nog ruimte voor een twintigtal winkels. Daarna zal de groei echter voornamelijk uit andere formules moeten komen, zoals Bio-planet, Spar, Okay, Dreamland en ColliShop.
Concurrent Delhaize plukt ondertussen de eerste vruchten van zijn nieuwe CEO, die – blijkbaar met succes – is teruggekeerd naar de ‘roots’ van het bedrijf. Vandaag nog gaven de beursanalisten van Morgan Stanley een positief koopadvies over het Delhaize-aandeel, waardoor de koers ervan meteen de hoogte in schoot.
Buitenlanders dagen thuisspelers uit
Hoewel Carrefour op dit moment een vraagteken vormt, , door het vertrek van Gérard Lavinay als Belgisch topman, is Lidl in ieder geval wel op ramkoers. De Duitse discounter heeft de vraag van de consument goed begrepen en heeft zowel het aanbod succesvol uitgebreid als de winkelbeleving flink verbeterd.
Aldi ziet zich dan weer genoodzaakt te consolideren, aangezien hun netwerk quasi vol zit. Deze discounter groeit op dit moment nog door relocaties en de uitbreiding van het aantal vierkante meters per winkel, maar de tijd van de grote sprongen – zoals collega Albert Heijn zich deze graag voorstelt – is voorbij.
Laatstgenoemde ‘Hollandse exoot’ is dan weer een sterke retailer die sinds de overname van Bol.com ook de digitale wereld zeer goed kent, al heeft AH met zijn prognose van 50 winkels ten opzichte van de ruim 5200 bestaande supermarkten in heel België nog wel een flinke weg te gaan vooraleer de keten hier enig marktaandeel van betekenis kan krijgen.
De digitale laag vreet de distributeurs aan
De uitdagingen die zich op termijn (en niet eens op zo’n erg lange termijn) echt stellen, bevinden zich echter op een veel hoger dan lokaal niveau. We worden ermee om de oren geslagen, maar het is een onomwonden feit: de digitalisering verandert alles en de handel wordt nooit nog zoals we hem gekend hebben.
Ten eerste zullen we nog heel wat zien evolueren op het gebied van afhaalpunten of zelfs levering aan huis. Welke van deze twee het pleit zal winnen, wordt overigens nog een interessante vraag. Door de maatschappelijke druk hebben de dertigers van vandaag gemiddeld zo’n 8 uur per week minder vrije tijd dan hun ouders op dezelfde leeftijd. Dit uit zich ook in het winkelgedrag: de consument zou het wel zo makkelijk vinden als basisproducten gewoon via een abonnement voor de deur worden afgeleverd.
Ook als het zo ver niet komt, zorgt de opkomst van afhaalpunten ervoor dat de spelregels ingrijpend veranderen. Voorlopers op het vlak van ‘drives’ en ‘pick up points’ als Auchan (Frankrijk), E.Leclerc (Frankrijk) en Jumbo (Nederland) zouden zich immers ook in België op de kaart kunnen zetten, met alle gevolgen van dien.
Retail voortaan nog slechts één van de kanalen
Ten tweede zijn er de oplopende spanningen tussen de huismerken en de A-merken. Doordat de traditionele retailers omwille van marge-overwegingen meer en meer richting ‘private labels’ vluchten, ontstaat daar toenemende frictie.
Merken hebben immers afzetkanalen nodig en gaan de verloren plek op het schap compenseren door zelf te retailen: ze openen ‘flagshipstores’ en/of webwinkels. Ze gaan waar de klant zit, dus steeds vaker vinden we ze terug bij online warenhuizen als Bol.com, Amazon en binnenkort waarschijnlijk ook bij de Chinese gigant Alibaba.com.
Eigenlijk komt het erop neer dat de handel verschuift van een productgestuurde naar een consumentgestuurde business. Vroeger waren de fysieke retailers (de ‘bricks’) hét kanaal, vandaag – en zeker morgen – is het slechts één van de vele kanalen waar de consument uit kan kiezen. Waar de handelaar historisch de enige directe en noodzakelijke schakel was tussen het product en de consument, is nu de consument zelf aan zet en bepaalt die waar en hoe hij zijn producten aanschaft.
Samen een front vormen is de boodschap
Voor merken en retailers betekent dat een ramp, aangezien zij alles gedurende jaren onder controle hadden, maar ze de hele markt door toedoen van die groeiende digitale laag nu opeens transparant zien worden. En behalve transparant wordt de retail ook nog eens grenzeloos: het is even makkelijk om in China te bestellen als bij de boetiek om de hoek. In dat verband is trouwens ook de intrede van het Chinese Alibaba.com op de Amerikaanse markt veelbetekenend – het is een directe aanval op wereldleider Amazon.
We mogen ons schrap zetten voor een hevige strijd, die niet alleen tussen online en offline zal woeden, maar ook tussen de webspelers zelf en waarbij de traditionele handel ook weer in de klappen zal delen. Samen een sterk front vormen en internationaal verankeren is dus de boodschap, zoals onder andere Colruyt al toont goed te hebben begrepen.
Jorg Snoeck, oprichter en CEO van RetailDetail, was maandag ook te gast bij Kanaal Z, waar hij het had over de “bedreigingen voor de retailsector”. Klik hier om de reportage te bekijken.
