Elk jaar 1,3 miljard ton voedsel bij het vuil
Volgens de FAO belanden er jaarlijks zo’n 1,6 miljard ton zogeheten “primaire producten” in de vuilbak. Daarvan is circa 1,3 ton voedsel. Het gros van dat “verlies” gebeurt evenwel stroomopwaarts (zie grafiek): zo’n 500 miljoen ton gaat verloren door slechte oogsten en ondoeltreffende landbouwtechnieken, nog eens ruim 350 miljoen ton door onoordeelkundige opslag na de oogst.
Dan blijft er nog zo’n 750 miljoen ton over. Daarvan wordt liefst 350 miljoen ton verspild door de consument, een kleine 200 miljoen ton door de distributie en nog iets minder door de voedingsverwerkende industrie.
Rijk versus arm
Al hoort daar wel een serieuze kanttekening bij, want dat plaatje verandert wanneer we de rijke landen tegenover de armere landen plaatsen. In arme landen vindt de verspilling vooral plaats bij de teelt, de oogst en de opslag van graan, groente en fruit. In het rijkere deel van de wereld gaat het meeste voedsel verloren aan het eind van de voedselketen: tijdens het vervoer, bij de bewerking en de verkoop van voedsel en bij de consument thuis.
“Ieder van ons – landbouwers en vissers, voedingsindustrie en grootdistributie, lokale en nationale overheden én individuele consumenten – moet zijn gedrag dringend veranderen om verspilling tegen te gaan. Wanneer dat niet kan, moeten we het voedsel zoveel mogelijk hergebruiken of recycleren”, luidt dan ook het besluit van José Graziano da Silva, algemeen directeur van de FAO. “We kunnen ons niet veroorloven dat een derde van alle voedingsproducten op de afvalhoop belandt, terwijl 870 miljoen mensen honger lijden.”
Het kan (en moet) anders
Enkele simpele ingrepen kunnen de voedselverspilling gevoelig inperken. Zo pleit de FAO ervoor dat supermarkten en voedingsproducenten hun onverkochte voeding systematisch naar de Voedselbanken zouden brengen, iets wat in ons land intussen al goed begint te lukken. Eind vorig jaar lanceerden Comeos en Fevia trouwens nog een project rond voedseloverschotten.
Consumenten van hun kant zouden dan weer niet altijd naar de producten met de langste houdbaarheidsdatum moeten grijpen en ook eens een geblutste appel of een banaan met een bruin plekje moeten kopen. En door thuis te composteren, zou een gemiddeld gezin zo’n 150 kilogram huisvuil per jaar kunnen besparen, aldus de FAO.
Die ingrepen zijn niet alleen goed voor de portemonnee (de FAO raamt het verlies op een duizelingwekkende 750 miljard dollar per jaar), maar ook voor het milieu. Want al dat weggegooide voedsel vertegenwoordigt 3,3 miljard ton CO2, de productie ervan vereist zo’n 250 km³ water (het equivalent van wat jaarlijks door Europa’s langste rivier, de Wolga, stroomt) en liefst 1,4 miljard hectare landbouwgrond (28% van het totale landbouwarsenaal) die voor nuttiger projecten benut had kunnen worden… Het zijn cijfers die tot nadenken stemmen.
