De Duitse prijsvechters blijken strategische tegenpolen, maar ook de Belgische foodretailmarkt is er eentje van contrasten: bij de leeuwen mag het allemaal weer wat plezanter, terwijl er in Halle geen feestje af kon, observeert Filet Pur.
Paard van Troje
Een meesterzet: zo beoordelen waarnemers de alliantie die het nog altijd relatief kleine Lotus Bakeries deze week sloot met z’n veel grotere multinationale concurrent Mondelez. Ze gaan samen koekjes bakken in India en speculooschocolade op de markt brengen in Europa. Milka wordt het paard van Troje voor Biscoff. Samenwerken is het nieuwe concurreren. Tja, twee Vlamingen onder elkaar: dat helpt. Jan Boone en Dirk Van De Put hebben uiteraard ook dat boek van Byron Sharp gelezen, waar ik het vorige week nog over had. Of hebben ze daar personeel voor? Zou kunnen. Dat Lotus-aandeel wàs al onbetaalbaar, en het schiet nu door de stratosfeer.
Nog lang niet op de beurs is de risico-investering Picnic, maar topman Michiel Muller is stellig: de afgelopen maanden hielpen ijverige robots de app-only online supermarkt aan de eerste zwarte cijfers in het negenjarige bestaan. ’t Is te zeggen: in Nederland dan toch. En bruto. Toch is het een mijlpaal, aldus de broer van Frans. Nettowinst is voorlopig geen zorg: investeren in groei is en blijft de prioriteit. Rentabiliteit volgt binnenkort wel vanzelf, als simpel gevolg van de demografische evolutie: jonge gezinnen hoef je niet meer te overtuigen van het gemak van e-commerce. Straks zijn bakstenen winkels er enkel nog voor boomers.
Dreigende schaduw
Je zou denken dat er een klein feestje af kon in Halle, na de bekendmaking van die recordwinstcijfers dinsdagavond. Een waar boerenjaar beleefden ze bij Colruyt Group immers. Weliswaar was het vooral de verkoop van enkele windmolenparken die de kassa vulde, maar toch: ook het marktaandeel ging fors omhoog en met een marge van 4,3% kan je weer onder de mensen komen. Edoch: van euforie was hoegenaamd geen sprake aan de Edingensesteenweg. Oké, we kennen de mensen daar als nuchter en bescheiden, maar die slag om de arm was toch opvallend. Het had niks te maken met het feit dat ze op zoek moeten naar een nieuwe naam voor de Eco-Score die hen zo na aan het hart ligt, nochtans.
Eén naam vormde de rode draad in dat perscommuniqué, eigenlijk. Enfin, géén naam om precies te zijn, want het ging om de dreigende schaduw van een concurrent die nadrukkelijk niét bij naam werd genoemd. Welja: dat stijgende marktaandeel in het vorige boekjaar was minstens voor een deel te danken aan de stakingen bij de Belgische nummer twee. Die zijn allang voorbij, dus het wordt dit jaar in moeilijke omstandigheden opboksen tegen een lastige vergelijkingsbasis, zoals dat heet. En ja hoor: de eerste maanden van dit kalenderjaar staat dat marktaandeel alweer onder druk, geven ze ootmoedig toe.
Koude steen
De boosdoener heet uiteraard Delhaize. Niet alleen zijn al die mooie winkels weer gewoon up and running, tot overmaat van ramp gaat de grote meerderheid van de overgenomen filialen voortaan ook op zondag open, en dat frustreert de marktleider mateloos. Die zelfstandigen draaien op jobstudenten en flexijobbers tegen bodemtarieven. Daar kan een verantwoordelijke werkgever met vaste voltijdse contracten en vette zondagspremies niet tegenop. En dat pleidooi voor een gelijk speelveld valt bij de concurrenten op een koude steen, wat had je gedacht.
Misschien moet Colruyt eens bellen met de amokmaakster van de Fruithoflaan. De vakbondsvrouw die er persoonlijk voor zorgde dat de Delhaize in Berchem vorig jaar vaker dicht was dan open, zetelt straks immers in het parlement, voor de PVDA. 9.937 voorkeurstemmen: niet zoveel als de 63.530 die Medi-Market-oprichter Yvan Verougstraete wist te vergaren, maar toch voldoende voor een zitje in het Paleis der Natie. En wat ze daar gaat doen? Er voor strijden dat het hardwerkende winkelpersoneel opnieuw meer vaste contracten krijgt. Voilà, een bondgenoot uit onverwachte hoek, die haar voormalige werkgever met veel leedvermaak een hak hoopt te zetten. Ideaal!
Muren en windmolens
De leeuwen zitten ondertussen bepaald niet stil, echter. Niet alleen lanceert de retailer vijf nieuwe Olympische maaltijdboxen om de maandelijkse verkoop van 175.000 stuks nog op te krikken, bovendien stromen er de komende weken en maanden weer ontelbare onweerstaanbare lekkernijen de winkels in. Dat mochten we proefondervindelijk vaststellen bij een bezoekje aan de Food Market, de beurs die de keten twee keer per jaar organiseert voor haar winkeliers. Een zware job, maar iemand moet het doen: proeven van plantaardige nepzalm, vegan mozzarella, halal ham, gerookte burrata, glutenvrije pretzels of biologische kefir…
De belangrijkste conclusie is evenwel dat het Grote Franchiseproject de hele organisatie opschudt, inclusief dus de inkoopafdeling die zich voortaan dubbel plooit om haar concepten en producten actief aan de ondernemers te verkopen in plaats van ze zonder commentaar de filialen in te duwen. Een nieuwe realiteit die een geheel andere dynamiek doet ontstaan. Aangeslotenen zijn minder risicoavers, tonen zich vragende partij voor lekkere innovaties – het moet nu ook weer niet té gezond worden – en worden niet gehinderd door vakbonden als het erop aankomt om de handen uit de mouwen te steken op de winkelvloer: straks maken bedieningstoonbanken met vis op ijs hun opwachting in enkele supermarkten. Als de wind van verandering waait, bouwen sommigen muren en anderen windmolens, zegt het Chinese spreekwoord. We hebben het niet over een veest.
Nog agressiever
En dan nog dit. Bevond ik me woensdagmiddag geheel uit vrije wil in het uitgelaten gezelschap van zwangere vrouwen en jonge moeders met hun kroost? Misschien. Uit louter plichtsbesef, u kent me. Wie anders zou betrouwbaar verslag uitbrengen over de opening van die pop-up babywinkel van Lidl, op een steenworp van het RetailDetail hoofdkwartier? Welaan dan. Mooie winkel, verrassend uitgebreid aanbod ook. En het leverde een gift bag op met rijstwafeltjes, fruitsnacks en vochtige doekjes. Of ik er ook een pak luiers bij wilde? Dankjewel, die heb ik gelukkig nog niet nodig.
Wel treffend: terwijl Lidl in z’n supermarkten het assortiment maar blijft uitbreiden om een echte “one stop shop” te worden – straks liggen er wel 2600 referenties in de rekken – kiest aartsrivaal Aldi net voor kleinere winkels met maximaal 1800 artikelen in de schappen. Die focus op efficiency moet de uitvinder van de harddiscount toelaten om nog agressiever in te zetten op lagere prijzen. Er wordt wel eens gratuit beweerd dat er geen harddiscounters meer zijn, maar kijk: er is er toch eentje die z’n roots niet verloochent. Dat belooft. Tot volgende week!
