“Kwetsbare” sleutelspeler…
Dat de klein- en groothandel in ons land een belangrijke economische speler is, hoeven we u wellicht niet te vertellen. Dat blijkt uit volgende cijfers:
-
De sector is goed voor 17% van de totale tewerkstelling: volgens Belgostat werken er 306.000 personen in de detailhandel, waaronder 243.300 werknemers en 62.700 zelfstandigen, en nog eens 215.300 in de groothandel (196.600 werknemers, 18.700 zelfstandigen)
-
Vooral jongeren en kortgeschoolden komen aan de bak. De detailhandel is dus een potentieel belangrijke sector om toenemende jeugdwerkloosheid te absorberen of af te remmen.
-
In ons land zijn alles samen 80.000 bedrijven actief in de groot- en de kleinhandel.
-
Zelfs tijdens de crisisjaren (van 2008 tot nu) werden 11.000 netto jobs gecreëerd. Geen enkele sector doet beter.
Toch is de handel in ons land kwetsbaar, zo blijkt uit de studie. Zo werkt de gemiddelde handelszaak in België met een winstmarge van 1,5%. “Dat is veel lager dan in andere landen”, zegt Dominique Michel, gedelegeerd bestuurder van Comeos.
De oorzaken? “Hier is meer concurrentie, de loonkost ligt tot 20% hoger dan in de buurlanden en de vennootschapsbelasting ligt ook veel hoger. Het resultaat is er ook naar: één onderneming op drie werkt met verlies, en iedere ingreep op de kostenstructuur heeft directe gevolgen, lagere winsten, minder tewerkstelling. En uiteindelijk meer faillissementen.”
…wegens “te duur” en “te klein”
Na de diagnose is het hoog tijd voor de remedies. Volgens het rapport zou de sector volop baat hebben bij een loonlastenverlaging en een schaalvergroting. Zo berekende professor Konings de elasticiteit van jobcreatie met betrekking tot loonkosten: als je de loonkost verlaagt, wat is dan het potentieel op korte en op lange termijn voor de werkgelegenheid in de sector? “Indien je vandaag de loonkost met 2% verlaagt, kun je op termijn 5.000 nieuwe banen creëren”, weet Michel.
Daarnaast stipt het rapport-Konings aan dat, anders dan wat meestal wordt aangenomen, vooral de schaal van de ondernemingen bepalend is voor de productiviteit en de winstgevendheid. “Groter doet het beter dan klein, ouder beter dan jong, en multinationals beter dan puur lokale spelers”, zegt Michel. “Twintig procent van de handelaars zorgt voor tachtig procent van de totale jobs en toegevoegde waarde in de sector. Een groot bedrijf is ook 20% productiever dan een klein. Dat is enorm.”
“Stop discriminatie grote spelers”
Of dat dan betekent dat er een grote consolidatiebeweging op gang moet komen, wil Comeos niet gezegd hebben, “maar het betekent wel dat de vele discriminerende maatregelen die de kleine bedrijven ondersteunen, een haast pervers effect hebben”, gaat de gedelegeerd bestuurder van Comeos verder.
“Ondernemingen worden gestimuleerd om klein te blijven, om vooral niet te groeien. Er zijn in België in verhouding dan ook veel meer kleine handelszaken dan in de buurlanden. We hebben liefst de helft méér kleine ondernemingen (tot 9 werknemers) dan die buurlanden. En dat wordt dus in stand gehouden: overheden lijken haast premies te geven om vooral klein en lokaal actief te blijven.”
De Comeos-topman verwijst naar het net goedgekeurde horecaplan, waar zaken tot 49 werknemers een belangrijke lastenvermindering genieten terwijl de grotere handelszaken uit de boot vallen. “Wij pleiten ervoor om die verschillen weg te werken: laat die voordelen voor iedereen gelden.”
“Zo kunnen bedrijven groeien, worden ze gestimuleerd om ook over de grenzen te kijken, en kunnen ze hun efficiëntie verhogen. Indien we naar de schaal van Nederland zouden groeien, noteren we een productiviteitswinst van 9,1%“, aldus nog Dominique Michel.
De volledige studie is te downloaden via www.comeos.be/files/docs/Publicaties/commercesummit/2013/CommerceSummitStudie_NL.pdf.
