Dat de consumptieprijzen, en met name die van verse voeding, de voorbije maanden sterk gestegen zijn, was al bekend. Maar uit nieuw onderzoek blijkt nu dat de inflatie behoorlijk onderschat werd.
Verse voeding duurder
Hélène Zimmer en Jana Jonckheere, twee economen van de Nationale Bank van België, hebben de invloed van de coronacrisis op de consumptieprijzen onderzocht. Daarbij stelden ze vast dat vooral de prijzen van verse voeding tijdens de lentemaanden fors stegen. Het verbod op prijskortingen van de regering in maart om het hamsteren te voorkomen en de moelijke bevoorrading omwille van reisbeperkingen lagen aan de basis van de prijsstijgingen. In september waren fruit, groenten, vlees en vis gemiddeld 7,2% duurder dan een jaar eerder, meldt De Tijd. De prijs van bewerkte voedingswaren steeg dan weer met 2,1%.
De officiële index van consumptieprijzen raamt de inflatie in de periode februari tot en met juli op 0,5%. Maar volgens de onderzoekers ligt de werkelijke inflatie een stuk hoger en bedraagt die eerder 0,7%. Twee factoren verklaren het verschil. In de eerste plaats wijzigde het consumptiepatroon van de consumenten grondig door de lockdown. Mensen gaven hierdoor verhoudingsgewijs meer uit aan (duurdere) voeding, waardoor de gewichten van de producten in de index van consumptieprijzen in de lente niet representatief waren.
Ten tweede konden niet alle prijzen correct genoteerd worden en moest men zich behelpen met de laatst beschikbare prijzen voor een aantal producten. De klassieke prijsregistratie in de winkel door de inspecteurs van de FOD Economie werd zelfs opgeschort, schrijft De Standaard. Normaal levert die methode zowat een derde van alle prijsnoteringen.
De twee experts creëerden daarom een eigen, gecorrigeerde index die gebaseerd is op de effectieve consumptie-uitgaven. Daarvoor keken ze naar de betalingen die gedaan werden met de klassieke bankkaarten, opgedeeld per winkelcategorie. Niet toevallig stelden ze vast dat de onderschatting van de inflatie het grootst was (0,42 procentpunt) tijdens de lockdown in april, toen het aandeel van de uitgaven voor voedingsmiddelen in de totale consumptie-uitgaven van de gezinnen sterk toenam.
