Vooral non-food heeft het lastig
Met het algemene consumptiepeil gaat het de goede kant uit: globaal genomen nam de private consumptie in België in 2013 met 0,6% toe, terwijl er op dat vlak in 2012 nog een krimp met 0,3% te zien was.
Toch was lang niet iedereen tevreden: zo zag de non-food zijn omzet in 2013 met 0,4% teruglopen, zegt Comeos. De elektroverkopers keken daarbij aan tegen een minverkoop van 1,3%. en in de modesector bedroeg de terugval zelfs 3,9%.
Discounters doen goede zaken
De voedingshandel scoorde gelukkig beter: hier steeg de omzet in 2013 met 0,8% in volume en met 3,6% in geld. Dit maskeert echter uiteenlopende onderliggende tendensen, want de kleine supermarkten verloren liefst 4% marktaandeel. De discounters deden het dan weer veel beter en stegen met 4,5%.
Die opmars van de discounters sluit aan bij de vaststelling dat de huismerken nu al 34,8% van de markt naar zich toetrekken, wat drie keer zoveel is als in 1985. “De consument is bang voor de crisis. Hij koopt zeer voorzichtig en prijsbewust. Wat hij niet nodig heeft, wordt voorlopig niet gekocht”, aldus handelsfederatie Comeos.
Het voordeel van deze situatie is de lage inflatie, die in 2013 maar met 1,1%steeg. In 2012 was dit nog 2,8% en het jaar voordien bedroeg de inflatie zelfs nog 3,5%. Voor 2014 wordt op een peil van 0,9% gerekend. De shopindex, die de evolutie van de prijzen in de winkels weerspiegelt, volgt dezelfde trend.
Hogere huurprijzen baren winkeliers zorgen
Intussen kijkt de sector wel aan tegen fors gestegen kosten. “De huurprijzen kenden de jongste tien jaar verhogingen tot 68% voor de A-locaties in de stadskernen. Ze lopen er nu op tot 1.800 euro per vierkante meter en per jaar. In de stadsrand werden verhogingen tot 46% opgetekend, waardoor er prijzen worden betaald tot 170 euro per vierkante meter en per jaar”, stelt Comeos vast.
Begin 2014 bleven daardoor nog 84.771 winkels over, daar waren dat er begin 2009 nog 89.924 waren. Voor het vijfde opeenvolgende jaar was er dus een daling van het aantal bezette verkooppunten.
Ook de leegstand van de winkels loopt ondertussen verder op: er staan nu liefst 18.171 winkelpanden leeg, 8% meer dan begin 2013. Wellicht speelt evenwel ook de opmars van e-commerce hierin een rol, want het marktaandeel van de internethandel bedraagt volgens Comeos nu al 5%. In 2013 is de elektronische verkoop met 20% gestegen.
Loonkosten hoog, maar 2014 oogt beter
Voorts wegen ook de loonkosten steeds zwaarder door: gedelegeerd bestuurder Dominique Michel noemt de loonkosten in de retailsector in ons land 20% hoger dan in de buurlanden. “Die situatie zorgt er onder andere voor dat er vorig jaar 2.685 jobs sneuvelden in de sector. Dat is uniek voor de handel. Zelfs na de crisis van 2008 slaagden we er nog in netto jobs te creëren. Nu zijn we in anderhalf jaar tijd bijna 4.000 banen kwijt”.
Desalniettemin oogt 2014 alweer beter dan vorig jaar: verwacht wordt dat de private consumptie in ons land dit jaar met 1,3% zal aantrekken. Die groei is dubbel zo sterk als die van 2013. De spaarquota van de Belgische gezinnen zou daarbij dalen van 15,2% naar 15,1%.
