Qua sfeer en gezelligheid scoorden foodretailers afgelopen week alweer slechte punten: ze maken niet alleen elkaar maar ook de landbouw kapot, terwijl fabrikanten afslanken omdat hun consumenten dat ook doen. Moest dat nu echt, die Filet Pur?
Slecht nieuws, maar voor wie?
Het was een zelden gezien en ongemeen scherp statement, dat de mensen van Jumbo vorige vrijdag, enkele uren na het verschijnen van uw geliefde Filet Pur, de wereld instuurden: ze zijn het nu echt méér dan zat dat concurrenten voortdurend op achterbakse wijze vergunningen trachten aan te vechten, in plaats van met open vizier de strijd aan te gaan. De aanleiding: die intussen al volledig ingerichte winkel in Lommel moet het openingsfeestje uitstellen. “Slecht nieuws voor de Belgische consument.” Maar ook voor de retailer, die z’n ambities steeds vaker gefnuikt ziet door kleine lettertjes en procedures.
De boosdoener: Carrefour-franchisenemer Alma, die ook de geplande Albert Heijn in Bilzen op eigen houtje hoopt tegen te houden. Want zo blijkt dat dus te werken: de hoofdkantoren houden zich collegiaal gedeisd, maar moedigen heimelijk hun ondernemers aan om lokaal verzet te plegen. En zo wordt het dus bijna onmogelijk om in Vlaanderen nog een nieuwe winkel geopend te krijgen, aldus een geïrriteerde Jan Peeters, die er op enkele jaren tijd nochtans al een stuk of vijftien opende.
Geen zin in
Niet dat enkel de Hollandse nieuwkomers geviseerd worden: ook Colruyt Group ziet één op drie nieuwe openingen betwist door concurrenten. Foodretail is oorlog, wellicht daarom adviseert Testaankoop ons om te beleggen in de wapenindustrie. Maar dat we nu de complete stilstand beleven, is dat eigenlijk erg? Hadden we al geen supermarkten tevéél in dit landje?
Wie per se winkeltje wil spelen, kan toch bij Delhaize of Intermarché aanbellen? Zeven filialen van de leeuwen gingen intussen al haast geruisloos over in zelfstandige handen. Daaronder ook de eerste Brusselse winkel, in Laken. Opmerkelijk: Delhaize publiceert in z’n newsroom persberichtjes over elke heropening, met verzoenende statements van overnemer en personeel, maar over Delhaize Nijvel – een winkel waar de syndicale protesten redelijk heftig waren – verscheen er geen letter, laat staan een vrolijke groepsfoto. Hadden ze ginds geen zin? Nochtans ook daar geen incidenten hoor, het loopt allemaal verdacht gesmeerd. Net als bij de Musketiers, waar de eerste winkels nu ook de overstap maken.
Ze zullen evenwel vol aan de bak mogen, die moedige overnemers. Ruim één op vier zelfstandige supermarkten zat vorig jaar in de rode cijfers – of bijna één op drie, het hangt er maar vanaf hoe de eindredacteur van dienst de afrondingsregels toepast om een straffe kop te scoren (en bij De Tijd besloten ze na even twijfelen dan toch maar voor de eerlijke nuance te gaan). Tja, vallen we van onze stoel? Het was nu eenmaal een jaar van uitzonderlijke kostenstijgingen. En de twee voorgaande jaren waren boerenjaren: geen klachten. De onpopulaire opinie van Unizo wil ik u niet onthouden: de lonen mogen niet stijgen, de prijzen wel. Dolletjes.
Nooit van gehoord
Maar of het online makkelijker is? “Nooit van gehoord!”: zo luidde de eerste lezersreactie, kort nadat we op onze Facebookpagina het nieuws publiceerden dat Rayon, de onlinesupermarkt van Smartmat, de handdoek in de ring gooit. Tja, dat zegt het eigenlijk allemaal. Terwijl Crisp, die luide Hollandse rivaal, tegen 200 per uur durfkapitaal vergooit aan tv-spots in prime time, koos Rayon voor Vlaamse bescheidenheid.
Sympathiek, maar zelden een goed idee. Naambekendheid opbouwen kost geld, en schaal is cruciaal voor een rendabel e-commercemodel. Snelheid ook. Enkele maanden geleden maakte CEO Stéphane Ronse zich nog sterk dat hij de webwinkel wel rendabel zou krijgen, maar het heeft dus niet mogen zijn. De verhoopte synergie met maaltijdboxen-zusterbedrijf Foodbag bleef uit. Jammer, ik was een (weliswaar occasionele) best tevreden klant. Maar dat ben ik van Crisp ook. De markt is onverbiddelijk. Online is de concurrentie nu eenmaal even moordend als offline.
De wens van de boekhouder
Wellicht daarom besteedt Carrefour met plezier een deel van de operaties voor de snelle boodschappen uit aan de fietsers van Takeaway.com: na een geslaagde test in Brussel volgen er vijf bijkomende steden. Een win-win. Moederbedrijf Just Eat Takeaway ziet het helemaal zitten: het aantal bestellingen daalt nog wel vergeleken met de gloriejaren van de pandemie, maar de bestedingen zitten weer in de lift. Tja, niet moeilijk, met die exploderende horecaprijzen.
Timing is alles: net nu een onderzoek in opdracht van BD Media uitwijst dat Belgen echt wel dol zijn op folders, en dan echt wel vooral nog op papieren folders, komt Carrefour met cijfers die het tegendeel beweren: in Brussel of Antwerpen wil één op twee gezinnen geen reclame meer ontvangen in de brievenbus. Dus gaat de retailer meer promoties via digitale platformen aanbieden dan op papier. Omdat de wens van de klant centraal staat, heet het officieel. Gokje: die van de boekhouder ook.
Wég eetlust
Minstens even scherp als Jumbo klonk Arvesta, de door sommigen verguisde commerciële tak van de Boerenbond, naar aanleiding van de lancering van een nieuw en duurzaam veevoermerk. Moeten supermarkten wel uitpakken met 1+1 gratis acties op vlees en groenten? Bosbessen uit Peru, zijn die wel verantwoord? En waarom ligt er hier nog altijd Slechter Leven-kip in de rekken? Als er straks geen Belgische landbouwsector meer overblijft, dan zijn de schuldigen gekend. De vinger op de zere plek, heet dat. Ai!
Maar die al te goedkope landbouwproducten zijn tenminste nog enigszins gezond. Intussen blijken mensen met een enorme embonpoint een gevaar voor de voedingsindustrie, terwijl ze tot voor kort nog vette slachtkippen met gouden eieren waren. Hoe dat komt? Die nieuwe generatie afslankmedicijnen die nu aan hoog tempo over de apothekerstoonbanken vliegt, ontneemt obesitaspatiënten alle eetlust, wat serieus gaat wegen op de verkoop van koekjes, chips en andere vetlapperij.
De aandelen slanken af
Welja, het businessmodel waarbij doortrapte multinationals ons hopeloos verslaafd maken aan een onweerstaanbaar smeuïge combinatie van suiker, vet en zout in een krokant jasje, bereikt haar limieten, en dat begint zich zelfs al te vertalen in enkele beurskoersen: de aandelen slanken ook af.
Tja, dat komt ervan. De verleiding is uiteraard groot om hier een link toe te voegen naar die hilarische scene met het muntchocolaatje uit Monty Python’s The Meaning of Life, maar dat is in deze context eigenlijk not done, zeker? Welaan dan: bon appétit. Vergeet niet: de Week zonder Vlees staat voor de deur. De pret kan niet op. Behalve bij De Standaard dan, waar ze blijkbaar niet gediend zijn van deze column. Het zij zo. Tot volgende week!
