Aan boeiende tot zelfs verbazende content was er geen gebrek op het RetailDetail Food Congress op 29 juni. Van verontrustende cijfers over duurzame initiatieven tot haast hallucinante toekomstbeelden: een bondige terugblik.
“Fake meat bleek fake news”
Hebben de pandemie en de kostencrisis gaten geschoten in het toekomstverhaal van de voedingsindustrie? Het lijkt er een beetje op, denkt hoofdredacteur Stefan van Rompaey van RetailDetail. Vertical farming werd onrendabel na de energiecrisis, fake meat blijkt fake news, de consument lust geen insecten, e-commerce kende een terugval, kassaloze winkels breken niet door, de flitsbezorgers blazen de aftocht, en in plaats van duurzame en gezonde voeding zijn spotgoedkope witte producten terug van nooit weggeweest.
Maar toch: kweekvlees staat nu mogelijk voor zijn doorbraak, precisiefermentatie is de technologie van de toekomst, Colruyt toont de weg met autonome winkels, nieuwe e-commercemodellen lijken veelbelovend, maaltijdkoeriers gaan boodschappen bezorgen en wat AI kan betekenen voor food retail, dat beseffen we nog niet eens.
“Eén op drie overleeft het niet”
De foodretailsector krimpt, blijkt uit de cijfers van “slechtnieuwsman” Eric Van den Broele van Graydon CreditSafe. Voor elke supermarkt die opent, stoppen er 1,3. De gemiddelde winstmarge daalt naar 1,68%. Bovendien zitten de bedrijven na de pandemie en de energiecrisis door hun reserves: “30% overleeft een volgende schok niet!” Hij verwacht twee bewegingen: enerzijds een verdere stijging van het aantal aantal sluitingen en faillissementen, anderzijds een enorme overnamegolf, met grote spelers die andere wegduwen.
“41% minder suiker in Lipton Ice Tea“
“Elke dag komen 3,4 miljard consumenten in aanraking met onze producten. Dat is impact”, zegt Tom Smidts van Unilever. De multinational staat niet voor niets op één in de Dow Jones Sustainability Index: het bedrijf promoot plantaardige voeding, pakt voedselverlies en voedselverspilling aan, vermindert calorieën, suiker, zout en vetten, en zet in op regeneratieve landbouw.
Voorbeelden? Het suikergehalte in Lipton Ice Tea ging de afgelopen jaren van 6,4 naar 3,8 gram per 100 ml, een daling met 41%. Hellmanns toont aan dat je met mayonaise voedselverspilling kan tegengaan onder het motto “Make taste not waste.” In België verminderde Unilever het voedselverlies al met 90% op twee jaar tijd, dankzij betere forecasting, onder andere. “Tegen 2025 zijn al onze verpakkingen gerecycleerd, recycleerbaar of herbruikbaar.”
“Enkel geïnformeerde consumenten kunnen bewuste keuzes maken.”
“Ik was een oldskool chef met een ego”, zo ging Damien Taylor van ChefChain van start. “Maar de moderne chef is flexibel en zorgzaam.” Zeker nu iedereen wel een allergie lijkt te hebben of een specifiek dieet volgt (vegan, geen gluten…). “Mensen willen weten wat er in hun voedsel zit. Enkel geïnformeerde consumenten kunnen bewuste keuzes maken.”
Maar het voedselsysteem is niet transparant genoeg. De oplossing? Blockchaintechnologie brengt de data bijeen die in silo’s verspreid zit, en bouwt zo aan consumentenvertrouwen. Het bewijs: we werden getrakteerd op een heerlijke 100% traceerbare perencrumble mét QR-code.”
“Een pizza en de morning after pil”
“Vandaag bestellen onze klanten gemiddeld twee tot drie keer per maand. Dat kan twee tot drie keer per week worden, als we ons aanbod verder uitbreiden”, zegt Siska De Lombaerde, ooit de allereerste werknemer van Pizza.be en vandaag country director van Takeway.com. De koeriers hebben buiten de lunch- en avonduren minder werk, dus waarom zouden ze geen kattenvoer, smartphonelader of bloemen kunnen bezorgen?
De samenwerking met Carrefour krijgt een vervolg. In Duitsland heeft het bedrijf een partnership met MediaMarkt, in Nederland met Blokker. In Spanje bezorgt Takeaway.com al voorschriftvrije geneesmiddelen. Best verkocht: de morning after pil, zwangerschapstests en babymelk. In België heeft de bezorgdienst 1,8 miljoen actieve klanten. De penetratiegraad bedraagt 19%, het groeipotentieel is dus nog groot.
“Plantaardig tegen de helft van de prijs”
Food brengt klanten naar de winkel, bezorgt ze een moment van rust tijdens het shoppen en draagt bij tot de beleving, zegt food and beverage manager Roel Michiels van Ikea. Uit de foodshop kunnen mensen een stukje Zweden mee naar huis nemen. In België verkoopt Ikea jaarlijks 2,2 miljoen hotdogs en evenveel maaltijden met balletjes. 50% van de maaltijden en 80% van het verpakte assortiment moet plantaardig worden. “We zitten nu op 48,5% in België”, zegt Roel.
Veggie opties zijn goedkoper bij de interieurketen. Klanten staan ervoor open: bij de introductie van de “vol-au-veggie”, de plantaardige versie van de vol-au-vent, kreeg het restaurant geen enkele klacht. Om de plantballetjes te promoten gaf het bedrijf één plantballetje (te herkennen aan een vlaggetje) bij de reguliere kötbullar. “Volgende week lanceren we een nieuw iconisch product in plantaardige versie, tegen de helft van de prijs.” U leest het dan wel op retaildetail.be.
“Okay moet f*cking easy worden”
Retail is simpel, en toch ook weer niet, aldus Christophe Dehandschutter van buurtwinkelketen Okay. “Colruyt Group is sterk in logistiek, merken bouwen is een ander verhaal. Okay was een lief, leuk merk. Met een miljard omzet en 150 performante winkels kan je niet zeggen dat het slecht ging.” Maar de keten toonde te weinig lef en scherpte, te weinig ambitie. De merkbelofte moet de stap zetten van “easy” – mensen het leven makkelijker maken – naar “f*cking easy”. In de Okay Direct in Gent gaan studenten in 25 seconden binnen en buiten.
Okay wil van beperkingen opportuniteiten maken. De winkels zijn klein: als je daar het juiste assortiment biedt is dat een voordeel, terwijl Aldi en Lidl steeds groter worden. De winkels liggen in de dorpskernen, dicht bij de klant. Elke parkeerplaats ligt op maximaal 25 stappen van de ingang. Alle stadswinkels krijgen self-checkouts. “Uiteindelijk zijn we goedkoper dan Colruyt, want je hoeft niet om te rijden.”
“Yoghurt tegen depressie”
“We kunnen de toekomst niet voorspellen, maar we kunnen ze wel samen bouwen,” zegt gezondheidsfuturist Koen Kas, die zijn geloof in gepersonaliseerde voeding kwam belijden. “2500 jaar geleden betaalde je de arts om je gezond te houden, niet om je te genezen. Onze kleinkinderen hoeven niet meer ziek te worden.” We kregen een overdonderende reeks voorbeelden.
Stel dat je je DNA zou kunnen delen met retailers en fabrikanten: je zou dan voeding op maat kunnen krijgen en je hoeft geen kleine lettertjes meer te lezen om te checken of een product al dan niet gluten of lactose bevat. Bacteriën in het microbioom spelen een rol bij depressie. Danone zou dus stammen kunnen toevoegen aan z’n yoghurt, om het mentaal welzijn te verbeteren.
In Liverpool test men een winkelkarretje waarvan het handvat de hartkwaliteit meet. Op basis van een foto van de inhoud van je koelkast kan AI je aanbevelingen geven. De Amerikaanse supermarktketen Albertsons geeft klanten die gezonde keuzes maken een financiële beloning. “Dit is een van de coolste opportuniteiten voor retailers.”
