Ondanks de loonindexering, dalende energieprijzen en een stijgend consumentenvertrouwen is de koopkrachtcrisis niet voorbij: één Belg op twee heeft moeite om rond te komen. De financiële stress neemt nog toe, het koopgedrag wijzigt.
Minder bio en fairtrade
Hoopgevende berichten over de economie in de media kunnen de somber gestemde Belgische consument niet opbeuren, blijkt uit de Koopkrachtbarometer van onderzoeksbureau Profacts. De helft van de respondenten had het in februari nog steeds lastig om de eindjes aan elkaar te knopen. Dat is een zeer lichte verbetering vergeleken met een maand eerder (53%), maar amper één op de acht (13%) gelooft dat er vanaf nu beterschap in zicht is. Vier op de tien Belgen (42%) ervaren meer financiële stress dan een jaar geleden. En dat vertaalt zich in wijzigend koopgedrag.
In de supermarkt hebben zes op de tien Belgen (59%) hun koopgedrag aangepast. Van die 59% Belgen legt 54% minder A-merken in de winkelkar, 39% koopt vaker huismerken. Shoppers besparen op minder essentiële producten als aperitiefhapjes, frisdranken, kant-en-klare maaltijden en alcohol. Ze bezoeken opnieuw vaker de harddiscounters. Eén op de drie koopt nu minder biovoeding dan een jaar geleden en liet duurzame of fairtrade levensmiddelen vaker links liggen. Zes op de tien Belgen passen ook hun horecagedrag aan: daarvan gaat 80% minder uit eten. Gezinnen met kinderen besparen daar nog meer op dan huishoudens zonder kinderen. Ook afhaalmaaltijden staan onder druk: meer dan de helft bestelt ze minder vaak. De horeca zit dus opnieuw in de hoek waar de klappen vallen.
Duurzame transitie vertraagt
Hoewel modemerken opnieuw in het vizier komen, trakteren consumenten zichzelf minder vaak op een nieuwe outfit. Opmerkelijk: 42% koopt minder duurzame kledij en slechts één op vijf zegt vaker tweedehandskledij te kopen. “De koopkrachtcrisis vertraagt de duurzame transitie”, zegt CEO Carine Vaeremans van Profacts. Bij elektro en multimedia is er zelfs een daling in tweedehandsaankopen.
Wel besparen zeven op de tien Belgen op energie, door minder te stoken. De helft gebruikt ook minder elektrische toestellen en vier op tien vermijden energieverslindende apparaten. Eigenaars van een privéwagen rijden minder kilometers en leggen kleine afstanden af met de fiets (+24%) of te voet (+38%). Het openbaar vervoer profiteert echter niet mee van deze gedragsverandering. Dat 28% zelfs bespaart op gezondheid en 23% op verzekeringen, bewijst volgens Profacts dat de koopkrachtcrisis nog lang niet over is. Wel lijden niet alle consumenten evenveel onder die crisis. Vooral alleenstaanden met kinderen voelen de budgetstress. Ook slaat de koopkrachtcrisis iets harder toe in Wallonië dan in Vlaanderen.
Sinds 2023 bevraagt onderzoeksbureau Profacts wekelijks 200 en maandelijks 1000 Belgische consumenten over de impact die ze ervaren van de koopkrachtcrisis: dat levert voortschrijdende inzichten op over het koopgedrag en het algemene sentiment van de Belgische gezinnen.
