Wat een doffe ellende: Blue Monday gaf de voorzet voor de meest deprimerende foodretailweek van het jaar. En u kent ons: RetailDetail Food kopt ‘m uiteraard onhoudbaar binnen. Wij hebben onze ogen niet in onze zak!
Gouden tijden
De week begon al niet goed: met een maandag, meer bepaald. U weet wel: uw zevende favoriete dag van de week. Als maandag een paar schoenen was, dan waren het zeker Crocs, las ik ergens (of dacht u misschien dat ik àl die onzin hier zélf verzon?). En dan was het nog niet eens zomaar een maandag. Nee, het was dè blauwe maandag, tot overmaat van ramp, de depressiefste maandag van alle maandagen van het hele jaar. Nu ja, typisch zo’n dag die werd verzonnen door slimme marketeers en lepe content managers. Zo’n dag die iets wil verkopen: reizen, pilletjes, snoepgoed, alcohol… of gewoonweg clicks. Want vroeger was de klant koning, vandaag is de klant het product.
Daar deden wij dus lekker niet aan mee. Dat die Blue Monday werd gevolgd door een rode maan en een witte dinsdag kon ons humeur nauwelijks opbeuren. Eén en al doffe ellende is het immers in foodretailland. Het was Unizo dat de zwarte kat de bel aanbond: zelfstandige supermarkten zien hun winsten smelten als de eerste sneeuw in een bleek winterzonnetje. Voor ondernemers dreigt niks anders dan de bedelstaf. Allemaal de schuld van de grote boze bikkelharde concurrentie. Niet alleen moeten winkeliers de helft van hun producten gratis weggeven omdat namelijk iedereen dat doet tegenwoordig, ook gaan de komende weken en maanden wel honderden nieuwe winkels het land overspoelen. Bouwfirma’s en winkelinrichters beleven gouden tijden. Tel maar op: alvast vijftig van Albert Heijn, driehonderd van Delhaize, en ongeveer drie maar misschien wel enkele tientallen van Jumbo.
Quinoaslaatjes
Op voorwaarde dat ze al hun dure beloftes ook waarmaken, natuurlijk. Weinig mensen gaan op het eind van het jaar natellen hoeveel van die aangekondigde supermarkten er nu werkelijk zijn opengegaan, en hoeveel er onaangekondigd werden gesloten. Journalisten die dat wél deden, komen bijvoorbeeld tot de conclusie dat Delhaize vorig jaar netto met slechts 13 winkels aangroeide (28 openingen, 15 sluitingen). De troepen van Xavier Piesvaux zullen dit en de komende jaren dus héél véél biologische quinoaslaatjes moeten eten om de doelstellingen te halen. Die mooie kwartaalresultaten zijn zeker een opsteker, maar het échte werk moet nog beginnen. We wensen ze goeie moed.
En we tellen verder op: ook OKay opent nog elk jaar een klein tiental winkels – en in de nieuwste versie kan je ook ter plaatse komen eten. Of een snelle hap meenemen, net als bij Franprix, dat geheel stiekem ondergronds een tweede Brusselse vestiging opende en niet wil verklappen hoeveel er nog gaan volgen. Flauw! Lidl legt z’n expansieplannen evenmin stil en tot overmaat van ramp hoopt Sligro nog zes tot acht nieuwe (en grote) locaties te openen in ons land. Toegegeven, dat zijn geen winkels, wel ‘distributiecentra met afhaalfaciliteiten’, maar toch. U begrijpt: binnenkort is er letterlijk geen vierkante meter braakland meer over op de Belgische markt. Niémand gaat nog geld verdienen. Zelfs Coca-Cola niet, dat daarom alvast preventief heeft besloten om de boel nu al te sluiten. Of toch gedeeltelijk, om te beginnen. Straks zal de fabrikant namelijk geen winkels meer hoeven te beleveren, enkel nog automaten. Wel zo makkelijk.
Verzwonden marges
Verdient ook al een tijdje geen geld meer: Mars, producent van lekkernijen voor mens en dier. In de internationale pers beweert de CEO boudweg dat hij de business gaat verdubbelen in tien jaar tijd. Lezenswaardig interview, trouwens. Maar die man is duidelijk al een tijdje niet meer in Europa geweest. Anders zou hij wel weten dat zijn producten hier nauwelijks nog te vinden zijn, omdat zijn handelspartners al sinds een maand of twee bikkelhard maar op louter constructieve wijze tot een win-win overeenkomst trachten te komen, teneinde de waarde in de categorie op te drijven en de consument nog beter te bedienen. Een lovenswaardig initiatief dat echter tot tijdelijk ongemak leidt (en ook wel lijdt) in de winkelrekken. Na een eventueel akkoord gaan die producten weliswaar terugkeren, maar zullen de marges verzwonden bleken. Toch voor de fabrikant. Het is niet anders. Het stichtende voorbeeld van Agecore leidt bovendien tot navolging: ook Eurelec, de alliantie van E.Leclerc en Rewe, flikkert boos merken uit de rekken. Toiletpapierfabrikant Essity is het eerste slachtoffer.
Maar wie verdiende er afgelopen week uiteindelijk nog het meest ons medelijden? Waar was de put het diepst, de ellende het grootst, waar kleurden de cijfers het roodst? We kunnen het ook niet helpen: de getallen die Carrefour afgelopen dinsdagavond publiceerde, waren allesbehalve opbeurend te noemen. Ze gingen in de loop van het jaar gewoon van kwaad naar erger, zelfs. In de media kreeg de retailer er flink van langs: het transformatieplan is mislukt nog voor het is afgerond, Colruyt en Delhaize krijgen hun marktaandeelwinst gewoon cadeau, in Parijs zal het geduld wel stilaan opraken, en bij Jumbo bereiden ze nu al een bod voor. Die teneur.
In zak en as
Tja, wat hadden ze nu eenmaal verwacht? Dat een herstructurering al na enkele maanden winst oplevert? Dat de omzet zou stijgen na het (meer dan) halveren van vijf hypermarkten? In Evere klonk de stilte redelijk oorverdovend. Niet onbegrijpelijk. Zoals ze zeggen in Antwerpen: ‘als ge geschore wordt, moete stilzitte’. Dat deden ze daar voorbeeldig. Enfin, éventjes toch. Daarna begon het te kriebelen op de communicatieafdeling. En viel er een heldere infografiek in onze mailbox, met daarop de realisaties en vernieuwingen die de retailer in 2018 ondanks alle tegenwind wist te realiseren: 23 in totaal. Stevig lijstje, hoor: nieuwe website, nieuwe app, nieuwe drives, nieuwe self-checkouts, die nieuwe ShipTo leverdienst, die fameuze transparante kip, de Act for Food engagementen… en ook de opening van 19 winkels voor Express en 6 voor Market (de sluitingen stonden er niet bij). Maar dus niet het verhogen van de omzet of het marktaandeel. Dat staat voor dit jaar op de planning: het is van moetens, vrezen we.
En dan moet het ergste nog komen: pas op 28 februari namelijk gaan we te weten komen hoe pijnlijk diep de verliescijfers zijn gezakt. Best mogelijk dat de beruchte Marianentrog, dat haast onpeilbaar diepste punt in de Stille Oceaan, erbij in het niets valt. Trouwens, zelfs daar, op elf kilometer diepte, troffen wetenschappers vorig jaar een plastic zak aan uit de supermarkt. Echt waar. Het zal er toch geen van de Carrefour geweest zijn? Of was het toch zo’n abstract kunstwerk van den Aldi? Niet weggooien, dat gaat namelijk een collector’s item worden. Bij de discounter is het nu gedaan met gratis zakken. Die mythische zak heeft gewoon de zak gekregen. Voortaan zitten ze in onze zakken: voor minder dan 59 cent krijg je geen zak meer mee naar huis. Klanten zitten in zak en as, maar wij vinden er geen zak aan. U wel misschien? Tot volgende week!
Elke vrijdag een overzicht van het FMCG-nieuws in uw mailbox? Meld u hier aan voor onze gratis RetailDetail Food Newsletter.
