Met hooggespannen verwachtingen werd het jaar 2017 ook in retail en FMCG ingezet. Maar zijn al die verwachtingen wel ingelost? We zetten enkele van de mooie, maar uiteindelijk helaas loze, beloftes voor je op een rijtje.
Hoogmoed komt voor de val
2017 zou een jaar van verandering worden, een jaar van vernieuwing en groei. Alle goeie bedoelingen en hoopvolle moed ten spijt, heeft niet iedereen zijn beloftes waar kunnen maken. Hoogmoed komt – zoals het spreekwoord het zegt – meestal voor de val: Apple, Intertoys, Exki en meer kunnen ervan meespreken. Apple moet na zijn winstprognoses ook de verkoopverwachtingen voor zijn nieuwste iPhone X terugschroeven. De plannen van de technologiereus om een eigen zelfrijdende auto te maken, zijn eveneens begraven. ‘First come, first serve’ en dat Apple duidelijk niet meer de snelste van de klas is, komt het duur te staan.
Wie er dit jaar ook de brui aan gaven, zijn Albert Heijn (dat in Duitsland de stekker uit AH to Go trekt), Exki (dat het in de Verenigde Staten voor bekeken houdt) en Marks & Spencer (dat maar blijft inkrimpen). De Britse keten sloot eerder al zijn warenhuizen op het Europese vasteland, maar besloot nu ook nog minder ruimte voor kleding te voorzien en zet de rem op het concept Simply Food.
Tijd voor verandering, of toch maar niet
Na amper negen maanden ging daarenboven de tweede Antwerpse vestiging van wassalon/café Wasbar al dicht, wat de teller weer naar drie filialen brengt, terwijl nieuwe eigenaar Top Brands bij de overname nog ruimte voor liefst veertig Wasbars in België en zelfs duizend in heel Europa zag.
Blokker zou op zijn beurt in een hoog tempo alle filialen van Bart Smit ombouwen naar winkels van Intertoys, klonk het begin dit jaar. Wekelijks moesten er maar liefst twintig winkels aangepakt worden en vanaf 1 april hoorde het merk Bart Smit volledig uit het straatbeeld verdwenen zijn. Drie maanden later kwam de ombouwwoede al tot een halt aan de Belgische grens: de Intertoys-naam bleek in België onvoldoende bekend en na hevig protest van franchisenemers blijft Bart Smit er voorlopig toch maar gewoon Bart Smit.Voorlopig, want ondertussen zijn beide ketens in handen van Britse investeerder Alteri, die er (geheel toevallig?) een Belg aan het hoofd heeft gezet. Aan hem nu om er met zijn koppige landgenoten uit te geraken. Wie laatst lacht best lacht?
Wie laatst zal lachen bij Hema is ook nog niet duidelijk. Lion Capital, dat de keten in 2007 kocht en ze nu weer in de etalage heeft gezet, hoopt minstens één miljard euro op te strijken voor de warenhuisketen. Nogal veel voor een keten die bijna vijf jaar lang in de rode cijfers zat, vinden blijkbaar zowel analisten als kandidaat-kopers: er lopen minder biedingen binnen dan verwacht.
Eén stap vooruit, twee stappen achteruit
Bij Uplace ging het dit jaar van de Processie van Echternach zo ongeveer naar de kruisweg van Jezus, met de vernietiging van het ruimtelijke uitvoeringsplan vorige week als mogelijke genadeslag. In Machelen blijven ze hun kruis nog volhardend dragen, maar zelfs voor een Uplace in afgeslankte vorm loopt de vertraging ondertussen al tot minstens zeven jaar op.
Docks Bruxsel had meer geluk en mocht eind oktober dan wel zijn eerste kaarsje uitblazen, toch kreeg het de wind van voren van Brussels minister van Economie Didier Gosuin. Jawel, ook het winkelcentrum heeft zijn beloftes niet ingelost: niet alleen kreeg het maar vijf van de verwachte acht miljoen bezoekers over de vloer, ook de negatieve impact op de lokale handelaars en de mobiliteit is groter dan verwacht.
En hoe zit het nu eigenlijk met Hudson’s Bay? Hoewel de keten naar eigen zeggen best tevreden is, spreekt de boekhouding dat tegen: het nettoverlies van moederholding HBC ging flink omhoog en in Europa daalde de vergelijkbare omzet met 2,8%, de grootste daling sinds Hudson’s Bay in 2015 Europa binnenkwam met de overname van Galeria Kaufhof in Duitsland.
Liefdeshistories zonder happy ending
In Duitsland was het bij Metro het jaar van de splitsing, waarbij food (Metro) en non-food (Ceconomy) elkaar vaarwel zegden. Bij Unilever willen ze net dichter naar elkaar toe groeien. Maar het zou niet in ons jaaroverzicht passen als er geen kink in de kabel was… Aangezien de politieke emoties in deze Brexit-tijden hoog oplaaien, is de eenmaking van Unilever uitgesteld. Nederland en het Verenigd Koninkrijk trekken namelijk om ter hardst aan de mouw van het Brits-Nederlandse bedrijf, en daar hebben ze bij Unilever geen zin in.
Geen wonder als je weet dat in België niet eens overeenstemming kan worden bereikt over plastic zakjes. 2017 moest het jaar worden dat de geschiedenis in zou gaan als het einde van de plastic winkelzakjes en in Wallonië en Brussel is het al zover, maar in Vlaanderen komt men maar niet tot een akkoord.
Hasbro liep een blauwtje bij Mattel, dat nochtans de titel van grootste speelgoedmaker ter wereld moest afgeven aan Lego. Ook de paringsdans tussen Greenyard Foods en Dole is nog niet ten einde, terwijl investeringsbedrijf CVC van pure ellende heeft besloten om Continental Foods, bekend van onder meer Devos Lemmens, toch maar niet te verkopen.
Supermarkten met de stuipen
Het omgekeerde van een loze belofte, is wat Jumbo dit jaar de Belgen flikte. Of net niet? Hoewel de Nederlandse supermarktketen halstarrig volhoudt dat het de Belgische markt voorlopig met rust laat, heeft het in Bree wel al voor een eerste winkellocatie getekend. Dat was nieuws genoeg om de collega-supermarkten de stuipen op het lijf te jagen.
Bij Carrefour zit de schrik er trouwens sowieso al goed in, want het supermarktbedrijf heeft de aankondiging van zijn nieuwe transformatieplan uitgesteld tot na nieuwjaar. De directie had het plan nog voor het einde van het jaar willen presenteren, maar durfde uiteindelijk niet uit angst voor stakingen.
Dat belooft alvast. Of zorgen we nu voor te (hoog)gespannen verwachtingen voor het nieuwe jaar? De Europese consument blijft er gelukkig alvast positief onder: het consumentenvertrouwen evolueert in positieve lijn in Europa.
