Wat waren de opvallendste trends in retail het voorbije jaar? Kleiner of net heel groot, de meest toonaangevende retailers van 2017 gingen in hun concepten voor meer beleving, meer automatisering en meer ‘blurring’.
Heel groot of net heel klein
Grote formules gingen het afgelopen jaar opvallend veel aan de slag met nieuwe winkelformaten en -concepten. Traditionele ‘big box’-retailers gingen van start met kleinere stadsformaten, zoals Decathlon in Brussel, Hema dat naar luchthavens en stations loert of Kruidvat in Antwerpen. Ikea schrapt zelfs de plannen om zich in de Antwerpse Noorderlaan te vestigen, ten voordele van kleinere stadswinkels en zelfs hotels.
Andere retailers zagen het dan weer groots, vooral voor winkels die het hele kunnen van een merk in de verf moeten zetten. Dergelijke nieuwe pronkstukken zagen we bij vanHaren in Brugge en H&M in Antwerpen, maar ook Coolblue opende in Amsterdam een eerste XXL-vestiging. Het is ofwel heel groot ofwel heel klein, voor iets tussenin lijkt er geen ruimte meer te zijn. Jumbo liet alvast verstaan dat wanneer (niet ‘als’) het de grens naar Belgie oversteekt, het met groot geschut zal zijn.
Colruyt Group opende op zijn beurt een grote 3-in-1-locatie waar Dreamland, DreamBaby en Bio-Planet samen de familie-eer hoog moeten houden. Familiepanden lijken een heuse trend, want in maart 2018 nemen zusterformules A.S. Adventure en JUTTU gezamenlijk de vroegere locatie van Marks & Spencer in Brussel over.
Verdeel, wissel af en heers
H&M doet het dan wel omgekeerd en zendt zijn zonen uit. De ene na de andere nieuwe formule ziet onder het motto “verdeel (de consumenten) en heers” het daglicht, met millennials-merk Nyden als jongste worp. Die collecties komen trouwens niet in traditionele winkels te liggen, maar worden enkel verkocht online of via pop-ups en evenementen.
Pop-ups zijn nog zo’n lieveling van 2017: het lijkt erop alsof geen enkel zelfrespecterend merk nog zonder kan. Hetzelfde geldt voor elke zelfrespecterende gemeente. Van Albert Heijn tot Zalando, allemaal doken ze wel in een of andere gedaante op in de winkelstraten.
Binnenin de winkels gelooft ABN Amro – en heel wat retailondernemers met de bank – dat er vooral een mooie toekomst is weggelegd voor shop-in-shops. Zo’n afwisselend aanbod van merken op één winkelvloer komt immers tegemoet aan de hooggespannen verwachtingen van consumenten om verrast en geprikkeld te worden. Door vierkante winkelmeters onder verschillende partijen te verdelen, wordt het bovendien allemaal weer betaalbaarder. Of waarom dacht je dat Carrefour en Fnac Darty zo tegen elkaar aan zitten te schurken? Makro nodigt daarom Media Markt zelfs onmiddellijk mee binnen uit, hoewel de scheiding nog maar net achter de rug is.
Sneeuw of gastronomie op de winkelvloer
Wie toch nog een vaste winkel opende of open wil houden, moet daar dan zeker een ‘belevingswinkel’ van maken volgens de ongeschreven wetten van 2017. Game Mania maakt letterlijk ruimte voor beleving en zelfs telecomoperator Telenet zette op de Meir een belevingswinkel neer.
De ultieme beleving? Ga anders eens met je nieuwe jas in de sneeuw staan in de winkel van Woolrich in Milaan. Klanten kunnen in de Extreme Weather Experience Room hun jas in extreme weercondities testen: de temperatuur is er tussen -20 en 5 graden en het kan er sneeuwen, regenen en flink waaien.
Al zagen we wel meer (branche)vreemds gebeuren dit jaar. De liefde van de consument gaat grotendeels door de maag, dus trekken steeds meer retailers de gastronomische kaart. In Duitse steden valt het op dat kledingwinkels klanten drankjes of volledige maaltijden aan beginnen bieden. Een modewinkel uit Mannheim geeft zelfs een tweesterrenrestaurant onderdak.
Horecaformules groeiden en bloeiden dan ook in 2017: Ellis Gourmet Burgers wil verder uitbreiden in het buitenland, de Amerikaanse fastfoodketens Burger King en Five Guys maakten hun intrede in België. Maar vooral is het een trend dat nieuwe buurtwinkelformules allerlei diensten, waaronder horecaconcepten, integreren. Blurring heet dat dan. De nieuwste generatie Carrefour Express voorziet in ‘food to go’ en consumptie ter plaatse, net als Spar Good Food en MyAuchan in Frankrijk.
Winkels zonder kassa, Amazon met shops
Het was trouwens hét jaar waarin online vriendjes werd met offine en vice versa: toen onlinegigant Amazon de premium-supermarktketen Whole Foods kocht, werd voorgoed duidelijk dat er geen grenzen meer zijn. In alle betekenissen van het woord. Ondertussen wil Amazon ook fysieke winkels in Duitsland openen. In de huizen zit Amazon dit jaar ook al, sinds de lancering van Amazon Prime en slimme speaker Echo in de Benelux.
Onbemande superette Amazon Go loopt ondertussen wel vertraging op, maar dat geeft niet, want automatisering blijft sowieso een sleutelwoord van 2017. We zagen dit jaar robots de rol van klantenbegroeter overnemen, shoppers de rol van kassamedewerkers en artificiële intelligentie de rol van breinen. Allemaal in naam van efficiëntie en beleving.
Albert Heijn schoot in actie en test momenteel volop een kassaloze AH to Go op het hoofdkantoor in Zaandam, terwijl ook JBC in een eigen Innovation Lab allerlei nieuwe technologische snufjes test. Onder meer Auchan en Alibaba hebben hun hoogtechnologische – en sterk geautomatiseerde – winkels al.
Gepersonaliseerde kooptijdschriften en shoppen in VR
Omdat niet alleen fysieke winkels zo hun winkelconcepten hebben, was er ook heel wat vernieuwing te zien in de onlinewereld. Webshops mogen daar vooral niet langer op virtuele winkels lijken, nee, ze moeten er gaan uitzien als gepersonaliseerde magazines of zelfs als virtuele belevingswerelden. Media-Saturn ging voor dat laatste aan de slag met virtuele realiteit, terwijl Duitse nieuwkomer About You elke fashionista het gevoel wil geven dat ze een eigen modetijdschrift doorbladert.
Zalando laat van de weeromstuit weten dat het voor elke klant een gepersonaliseerde webshop wil. Personalisatie is online immers het toverwoord, al is ook beïnvloeding door hippe ‘influencers’ erg gewild. Instagrammers, YouTube-sterren en bloggers slaan de klok, beroemdheden zijn zo 2016.
Om te vermijden dat retailers en merken tussen al die nieuwe trends het noorden kwijt geraken, kwam RetailDetail dit jaar zelf ook met een nieuw concept op de proppen: in co-creatie- en belevingscentrum Home of Retail ondervinden retailprofessionals de nieuwste trends aan den lijve. Voor wie het graag allemaal even neergepend ziet, is er dan weer een volledig boek gewijd aan The Future of Shopping.
